Oleje wyczynowe a seryjne

Nie ma nic za darmo. Nie da się wyprodukować tanio najlepszego oleju – najnowsza technologia kosztuje. Nie zawsze da się również połączyć wielu sprzecznych cech oleju, takich jak np. niska emisja spalin i maksymalna ochrona silnika. Oleje przeznaczone do najnowszych samochodów, mające na celu obniżenie zużycie paliwa, zmniejszenie emisji CO2, czy też wydłużenie interwałów wymiany do 20 – 30 tys. km to w nowoczesnych autach codzienność. Producenci olejów reklamują je jako sprawdzone w rajdach i wyścigach. Jednak poza kilkoma wyjątkami, bardzo trudno jest kupić oleje, które rzeczywiście są stosowane w sporcie samochodowym. Gdzie jest różnica?Oleje stosowane w sporcie mają tak naprawdę dwa zadania: zapewnić maksymalną moc silnika oraz maksymalną jego ochronę. Nie muszą być tanie, ładnie zapakowane, nie muszą chronić filtrów  DPF.Przyjrzyjmy się najpierw olejom do samochodów seryjnych. Większość z nas, dzieli oleje na: mineralne, półsyntetyczne, syntetyczne. Panuje przekonanie, że olej 15w40 to olej mineralny, 10w40 to olej półsyntetyczny, a 5w40 i 5w30 to syntetyki. Niby oczywiste, a jednak skomplikowane. Okazuje się bowiem, że tak naprawdę najważniejsze jest to, z jakiego oleju bazowego olej jest wykonany. A tym producenci nie zawsze są chwalić. Możemy przyjąć, że najpopularniejsze bazy to: olej mineralny, HC (hydrocracking – przetworzony olej mineralny), PAO (polialfaolefiny) oraz estry. Różnica w jakości i kosztach produkcji pomiędzy tymi bazami jest znaczna. Można przyjąć, że prawdziwy, dobry syntetyk, to olej na bazie PAO lub ester. Gdy zaczniemy się bardziej zagłębiać w karty charakterystki, okaże się , że wiele olejów, które mają w nazwie „Synthetic” lub „Technologia Syntetyczna”, mimo iż ich lepkość to 5w40 czy 5w30, jest w rzeczywistości olejami w technologii HC. Tylko najbardziej renomowani producenci informują, że ich oleje są w pełni syntetyczne (Full Synthetic) na bazie PAO lub estrów. Ale uwaga! W niektórych krajach dozwolone jest nazywanie olejów HC olejami Full Synthetic, a producenci bardzo chętnie z tego korzystają. Stąd też na wielu butelkach można zauważyć napis: Made in EU – bliżej nieokreślający miejsca produkcji oleju.Dlaczego tak się dzieje? W obecnych czasach o zakupie oleju przez klienta decyduje kilka podstawowych czynników: reklama, cena, oraz rekomendacja mechanika. W związku z tym producenci walczą o jak najniższe koszty produkcji, co pozwala na przeznaczenie środków na dobrą promocję oraz jak najlepsze wsparcie dla dealerów danej marki. Nie ma nic za darmo.Wybierając olej do samochodu osobowego należy zwrócić uwagę na podstawowych cech. W przypadku najnowszych samochodów najważniejsze jest spełnienie przez olej wymaganej normy producenta (np. VW 504.00/507.00, BMW Longlife 04), następnie patrzymy na to, jaką lepkość ma olej (5w30, 0w40), później (w miarę możliwości) sprawdzamy na jakim oleju bazowym wyprodukowany jest olej. Dużym ułatwieniem są zawsze konfiguratory doboru oleju typu „Dobierz olej” dostępne na stronach internetowych producentów olejów.W niektórych najnowszych samochodach jesteśmy skazani tak naprawdę na używanie tylko jednej lepkości oleju, możemy za to wybierać pomiędzy jego producentami. Tak jest np. w przypadku oleju spełniającego normę VW 504.00/507.00, który występuje tylko jako olej 5w30. W przypadku BMW Longlife 04 mamy już do wyboru np. oleje 5w30 oraz 0w40.A jak to wygląda w przypadku olejów wyczynowych? Tutaj nie ma miejsca na kalkulacje. Olej wyczynowy musi chronić silnik i zapewniać jego maksymalną moc. Dlatego też najlepsze oleje do samochodów rajdowych i wyścigowych (co ciekawe – oferowane głównie przez mniej znanych producentów, wyspecjalizowanych w produkcji drogich, ale najwyższej jakości produktów) wykonane są na bazie PAO oraz estrów. Zapewnia to najwyższą ochronę przed zerwaniem filmu olejowego, wysoką odporność na skoki temperatury, maksymalną moc, gwarancję utrzymania parametrów oleju przy jego temperaturze sięgającej nawet 150 0C! Najlepsi producenci oferują oleje z technologią podwójnych (Double Ester) a nawet potrójnych estrów (Triple Ester). Oleje te zawierają także odpowiednią liczbę związków cynku ZDDP chroniących przed zużyciem m.in. wałki rozrządu. Najlepsze oleje wyczynowe wykorzystują osiągnięcia w dziedzinie nanotechnologii.Oleje wyczynowe nie dbają o niskie zużycie paliwa, czy też emisję spalin. Przy doborze oleju do silnika wyczynowego mamy także większą możliwość doboru jego lepkości. Głównym wyznacznikiem jest tu przede wszystkim konstrukcja silnika (pasowanie) oraz dyscyplina sportu.I tak np. w F1 popularne jest stosowanie oleju 0w10 (!)  lub 0w20 czyli rzadkiego niemal jak woda – taki olej zapewnia maksymalną moc (niskie opory) a precyzyjne pasowanie silnika bolidu F1 gwarantuje, że zużycie oleju nie będzie podwyższone. Oczywiście, żywotność takich olejów jest bardzo krótka – około 300km wyścigu. W innych seriach wyścigowych oleje tego typu stosowane są głównie w kwalifikacjach przed wyścigiem, po których olej wymienia się na gęstszy. Taki olej zabiera nieco mocy, jednak zapewnia większą ochronę w dłuższym okresie czasu. Z kolei w wyścigach długodystansowych (24h) oraz rajdach typu Dakar (wysokie temperatury, długie odcinki) stosowane są oleje np. 15w60 (pełny syntetyk – PAO + estry). Wraz ze zużyciem oleju, druga wartość (czyli to po „w” - odporność w wysokich temperaturach) zazwyczaj spada, i po takim wyścigu olej może mieć parametr np. na poziomie 15w30, jednak ciągle będzie chronił silnik. Używając w sporcie oleju o niższym wskaźniku lepkości ryzykujemy, że silnik po prostu się zatrze.Z kolei w rajdach samochodowych zazwyczaj używane są oleje typu 5w40 (np. w samochodach S2000 – 2,0l pojemności, 280KM, bez turbo) a oraz 10w60 lub 15w60 (silniki turbo – Subaru Impreza STI oraz Mitsubishi Lancer Evolution).Jak więc mieć pewność, że używamy odpowiedniego oleju w naszym samochodzie? Należy uważać na najtańsze produkty (lepiej kupić topowy produkt mniej znanego producenta, niż najtańszy znanego), czytać etykiety i karty produktów. Ważne, aby olej w silniku był olejem w pełni syntetycznym, spełniał wymagania producenta i był wymieniany na czas (przy „ostrym użytkowaniu” lub jeździe miejskiej interwały należy zmniejszyć nawet o 50%). Stosowanie olejów wyczynowych w samochodach seryjnych ma sens jedynie wtedy, gdy olej ten spełnia także wymagania (norma API i ACEA) zgodne z wymaganiami producenta, lub wtedy, gdy nasz pojazd jest eksploatowany w szczególnie ciężkich warunkach.DIFF,  Millers Oils