W 1921 roku grupa zapaleńców z Automobilklubu Polski postanowiła zorganizować ogólnokrajową imprezę o charakterze sportowo-turystyczno-towarzyskim. Sześciu śmiałków wyruszyło w trasę z Warszawy do Białowieży i z powrotem. Tak rozpoczęła się trwająca do dziś historia Rajdu Polski.

Już 27 czerwca ruszy 80. edycja zawodów, a jubileusz uświetni światowa czołówka. ORLEN 80. Rajd Polski stanowić będzie bowiem jedną z trzynastu tegorocznych rund WRC. W oczekiwaniu na sportowe emocje na mazurskich szutrach przypominamy kilka - naszym zdaniem - kluczowych momentów w historii najważniejszej samochodowej imprezy w Polsce.

Odrodzenie Rajdu Polski

Pomimo dramatycznej wręcz sytuacji w zniszczonym wojną kraju, już w 1946 roku prezes Komisji Sportowej Automobilklubu Polski, Janusz Regulski, wyjechał do Paryża na posiedzenie FIA z intencją wprowadzenia do terminarza 1947 roku XIII Międzynarodowego Raidu Samochodowego Automobilklubu Polski w randze Grand Prix Polski. Misja zakończyła się sukcesem i rajd został umieszczony w kalendarzu federacji.

W powojennej rzeczywistości, w której nawet zwykły rower był pożądanym środkiem lokomocji, zorganizowanie rajdu samochodowego było postrzegane jako akt desperacji. Większość powojennych pojazdów była składana z ocalałych części lub pochodziła z demobilu, dlatego na starcie odradzającego się Rajdu Polski nie zabrakło tak charakterystycznych samochodów jak np. wojskowy Willys.

Nie zważając na trudności i przeszkody, na trasę rajdu o długości ponad 2500 km wyruszyło 51 załóg. Na uczestników czekały takie zdania jak próby rozruchu zimnego silnika, zręczności, zrywu i hamowania. Zawody obserwowało 16 dziennikarzy, dzięki którym sprawozdania z trasy można było przeczytać w „Przeglądzie Sportowym”.

History of Rally Poland

Autor zdjęcia: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Organizatorzy rajdu nie prowadzili klasyfikacji generalnej i zawodnicy punktowali tylko klasach podzielonych według pojemności skokowych silnika. Do mety w Warszawie dotarło 40 samochodów, w tym jeden prowadzony przez kobietę. Maria Wójtowiczowa zajęła w swojej klasie trzecie miejsce i w pobitym polu pozostawiła pięciu mężczyzn. Bohaterem rajdu był jednak Jan Ripper. Kierowca wysłużonego Bugatti nie ukończył rajdu z powodu awarii, ale heroiczny wysiłek Rippera pchającego auto do mety, nie pozostawił publiczności obojętnej, która zniosła swojego bohatera z boiska na rękach.

Po kolejnej edycji w 1948 roku, Międzynarodowy Raid Samochodowy Automobilklubu Polski, zaczął być postrzegany jako burżuazyjna zabawa, która była sprzeczna z zasadami socjalizmu i zniknął z programu krajowych imprez samochodowych aż do 1954 roku. 

History of Rally Poland

Autor zdjęcia: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Źródła:
Andrzej Martynkin „Wielka pięćdziesiątka. Historia Rajdu Polski”. Phoenix Intermedia, Wrocław 1993
Janusz Szymanek, Grzegorz Chmielewski „Stulecie Rajdu Polski”. Biblioteka Autoklubu Dziennikarzy Polskich, Warszawa 2021